Θεραπεία ακμής

Η αιτιοπαθογένεια της ακμής δεν είναι πλήρως γνωστή αλλά πολλοί παράγοντες εμπλέκονται αιτιολογικά στην εμφάνισή της. Η κληρονομικότητα, η υπερπαραγωγή σμήγματος, το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής, ορμονικές διαταραχές και το «μπλοκάρισμα» των σμηγματογόνων αδένων από κύτταρα της επιδερμίδας είναι λόγοι που συντελούν στη δημιουργία της. Κυρίως προσβάλλεται το πρόσωπο , το άνω μέρος του θώρακα και της ράχης. Είναι ένα πρόβλημα που προκαλεί έντονη ψυχολογική επιβάρυνση ειδικά στις νεαρές ηλικίες και έχει την τάση να υποτροπιάζει. Απαιτεί μετά το τέλος κάθε επιτυχημένης θεραπείας , συντήρηση με ειδικά προιόντα και πολλές φορές αντιμετώπιση και των ουλών που έχουν προκληθεί. Οι πάσχουσες από ακμή γυναίκες συχνά προσπαθούν να καλύψουν το πρόβλημα παρά να το αντιμετωπίσουν. Χρειάζεται η συνδρομή του δερματολόγου που θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία και ορισμένες φορές θα αναζητήσει την αιτία όταν συνυπάρχει και ορμονική διαταραχή(πολυκυστικές ωοθήκες, συγγενής υπερτροφία επινεφριδίων, διαταραχές λειτουργίας θυρεοειδους).

Ανάλογα με την κλινική εικόνα υπάρχει διαβάθμιση στη βαρύτητα της ακμής και η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Σε βαριές περιπτώσεις υπάρχει ο κίνδυνος να παραμείνουν ουλές. Παράγοντες που συσχετίζονται με έξαρση της ακμής είναι το στρες λόγω αυξημένης παραγωγής κορτιζόλης που αυξάνει την παραγωγή σμήγματος, οι ορμονικές διακυμάνσεις, η αυξημένη εφίδρωση. Ο ήλιος έχει στις περισσότερες περιπτώσεις θετική επίδραση στην ακμή, ενώ δεν υπάρχει συσχέτιση θετική ή αρνητική με συγκεκριμενες τροφες αν και μια διατροφη πλουσια σε λιπαρα ισως επιβαρυνει την κατασταση.

Οι θεραπείες που προτείνονται είναι ποικίλες ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της ακμής, την ηλικία του ασθενούς, την εποχή του έτους. Σε μικρές ηλικίες και για ήπιας μορφής ακμή συνήθως προτείνεται τοπική θεραπεία με καθαριστικά σαπούνια, κρέμες που ελέγχουν τη λιπαρότητα, τοπικά αντιβιοτικά και ρετινοειδή, αζελαικό οξύ και υπεροξείδιο του βενζολίου. Υπάρχουν επίσης και συνδυασμοί των παραπάνω ουσιών σε ένα προιόν. Ο κάθε δερματολόγος προτείνει ανάλογα το ενδεδειγμένο προιόν και πολλές φορές εναλλάσσονται οι θεραπείες ανάλογα την εποχή και την ανταπόκριση στη θεραπεία.

Σε φαγεσωρική ακμή, όταν δηλαδή υπάρχει εγκλωβισμένο σμήγμα που κάνει ανάγλυφο το δέρμα χωρίς όμως πύο ή ορατή φλεγμονή, βοηθάει πολύ ο καθαρισμός του δέρματος. Πρόκειται για μία διαδικασία που πρέπει να γίνεται προσεκτικά από δερματολόγο, να προηγείται χρήση ατμού για να μαλακώνει το δέρμα και χρήση αντισηπτικών υγρών για αποφυγή μολύνσεων. Ακολουθεί θεραπεία με ειδικά προιόντα που αποτρέπουν και προλαμβάνουν την επανεμφάνιση φαγεσώρων (ρετινοειδή, καλλυντικά με οξέα φρούτων κ. α).

Σε πιο εκτεταμένες ή σοβαρότερες ακμές συνδυάζεται η τοπική θεραπεία με αντιβιοτικά από το στόμα. Τονίζεται ότι η αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών μετά τη διακοπή της θεραπείας που διαρκεί 4-6 μήνες είναι γύρω στο 50%.

Η πιο αποτελεσματική θεραπεία είναι με ρετινοειδή από το στόμα(ισοτρετινοίνη), με αποτελεσματικότητα έως 80% . Συνιστάται σε βαριές ακμές ή χρόνιες περιπτώσεις ή όταν ο ασθενής επιθυμεί εξάλειψη της ακμής οριστικά, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερες πιθανότητες . Προυπόθεση αποτελεί η συμμόρφωση του ασθενούς που πρέπει να παρακολουθείται με εξετάσεις αίματος από το δερματολόγο κάθε μήνα. Η θεραπεία έχει δοσολογία εξαρτώμενη από τα κιλά του ασθενούς και χορηγείται εποχές χωρίς έντονη ηλιοφάνεια λόγω της φωτοευαισθησίας που προκαλεί. Έχει ένδειξη σε ηλικίες από 12 ετών και πάνω και απαγορεύεται αυστηρά η εγκυμοσύνη κατά τη διάρκεια της θεραπείας (4,5-8μήνες ανάλογα την ημερήσια δόση). Η ξηρότητα του δέρματος και των βλεννογόνων είναι συνήθης παρενέργεια ενώ οι αιματολογικές και βιοχημικές διαταραχές παρατηρούνται σπανιότερα, κυρίως αύξηση των τρανσαμινασών (ενζύμων ενδεικτικών της ηπατικής λειτουργίας), χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Ωστόσο και στις λίγες αυτές περιπτώσεις οι διαταραχές είναι αναστρέψιμες και παρέρχονται πλήρως μετά τη διακοπή της θεραπείας. Σε σπάνιες περιπτώσεις απαιτείται επανάληψη της θεραπείας.

Όταν υπάρχει ορμονική διαταραχή π. χ σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η θεραπεία με αντισυλληπτικά ή ορμόνες βοηθαει και την ακμή.

Άλλες θεραπείες όταν αντενδείκνυνται η από του στόματος θεραπείες, ή ο ασθενής δεν τις επιλέγει, είναι με peelings ειδικά για την ακμή, με λέιζερ και με φωτοδυναμική θεραπεία. Η αποτελεσματικότητα ωστόσο είναι κατώτερη της ισοτρετινοίνης.

Ειδικά για την καλοκαιρινή περίοδο οι ασθενείς με ακμή πρέπει να έχουν υπ’οψιν τους τα εξής:

ο ήλιος και το θαλασσινό νερό βοηθούν τις περισσότερες φορές την ακμή αλλά η έκθεση στον ήλιο να γίνεται με μέτρο, διότι η υπερβολική έκθεση μπορεί να την επιδεινώσει. Η ακμή επίσης βελτιώνεται λόγω της καλής διάθεσης και έλλειψης στρες κατά τη διάρκεια των διακοπών.

Θεραπεια ακμής με blue light

Η ακμή είναι μία χρόνια πάθηση του δέρματος και πολλές φορές οι θεραπείες απαιτούν πολύ χρόνο για να την αντιμετωπίσουν.

Οταν θέλουμε το δέρμα να «καθαρίσει» γρήγορα και αποτελεσματικά, όταν οι τοπικές θεραπείες είναι χρονοβόρες και κουράζουν ή όταν η λήψη συστηματικής θεραπείας (αντιβιοτικά η ρετινοειδή) αντενδείκνυται, π.χ λόγω μικρής ηλικίας, εγκυμοσύνης, αλλεργίας, η λύση προσφερεται με τη χρήση συστήματος blue light που είναι πηγή φωτός με μήκος κύματος στα 420 νανόμετρα. Η δράση του είναι να «αποστειρώνει» το δέρμα από το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής σκοτώνοντάς το, ενώ παράλληλα δρα και στους σμηγματογόνους αδένες, περιορίζοντας την παραγωγή σμήγματος και σμίκρυνση των πόρων.

Πρόκειται για ταχύτατη θεραπεία καθώς σε 3-4 συνεδρίες επέρχεται πάνω από 80% βελτίωση της φλεγμονώδους ακμής. Πιο σοβαρού τυπου ακμές (κυστική ακμή) βελτιώνονται αλλά όχι τόσο θεαματικά.Οι συνεδρίες γίνονται ανά εβδομάδα κι ετσι σε ένα περίπου μήνα η ακμή εξαφανίζεται ενώ βελτίωση επέρχεται από την πρώτη κιόλας συνεδρία.

Το μειονέκτημα της θεραπείας είναι οτι τα αποτελέσματα διαρκούν λίγους μήνες και για να διατηρηθούν σε άτομα με επίμονη ακμή, απαιτούνται είτε επαναληπτικές θεραπείες , είτε θεραπεία συντήρησης με τοπικά μέσα (κρέμες, σαπούνια κ.α). Ωστόσο επειδή η θεραπεία είναι γρήγορη, ανώδυνή, χωρίς ερεθισμούς, την επιλέγουν όλο και περισσότεροι ασθενείς όταν θέλουν άμεσα αποτελέσματα.