Τριχόπτωση - αλωπεκίες

Από τι εξαρτάται η ποιότητα των μαλλιών

Η ποιότητα των μαλλιών είναι γενετικά προκαθορισμένη, αλλά εξαρτάται και από εξωτερικούς παράγοντες. Το πάχος και η ποιότητα της τρίχας εξαρτάται από τη φυλετική καταγωγή. Για παράδειγμα οι ασιάτες έχουν χοντρότερη και ανθεκτικότερη τρίχα σε σχέση με άλλες φυλές, ενώ οι ευρωπαϊκής καταγωγής άνθρωποι έχουν λεπτότερη τρίχα και λιγότερα μαλλιά σε σχέση με όλες τις φυλετικές ομάδες. Επίσης οι γυναίκες έχουν μισή σε διάμετρο τρίχα σε σχέση με τους άνδρες, ενώ το πάχος της τρίχας ποικίλλει και ανάλογα την ηλικία. Σε νέες ηλικίες έχουμε παχύτερη και ανθεκτικότερη τρίχα ενώ τα μαλλιά λεπτύνονται και αραιώνουν με τη γήρανση.

Κύκλος ζωής της τρίχας

Η φυσιολογική απώλεια των μαλλιών είναι από 50-80 τρίχες ημερησίως ενώ οι περισσότερες φεύγουν μετά το λούσιμο. Αυτές αντικαθίστανται από άλλες ,καθώς η κάθε τρίχα περναει κατά τη διάρκεια της ζωής της που είναι 2-7 έτη, 3 φάσεις, την αναγενή που διαρκεί το μεγαλύτερο διάστημα (χρόνια), την καταγενή που διαρκεί 3 εβδομάδες και την τελογενή που διαρκεί 3 μήνες και στο διαστημα αυτο πέφτει. Σε φυσιολογικές καταστάσεις το 90% των μαλλιών βρίσκεται στην αναγενή φάση. Η διαταραχή των φάσεων αυτών μπορεί να ελεγχθεί με τριχοριζόγραμμα, να διαπιστωθεί δηλαδή εάν μία τριχόπτωση είναι φυσιολογική πχ λόγω εποχικότητας ή εάν υπάρχει παθολογική αιτία.

Παράγοντες και αιτίες που οδηγούν σε τριχόπτωση

Κατα περιόδους μπορεί να παρατηρούμε μεγαλύτερη απώλεια τριχών από το κανονικό, που συνήθως αποκαθισταται μέσα σε λίγους μήνες και συνήθως συσχετίζεται με στρεσογόνες περιόδους ζωής (χειρουργικό στρες, άγχος, κατάθλιψη κ.α). Επίσης το περιβάλλον και η διατροφή μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στην τριχόπτωση, ενώ τα τοξικά μέταλλα που χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία αλλά και τα τρόφιμα, μπορεί να δημιουργήσουν τοξικότητα και απώλεια μαλλιών.

Συνηθισμένα αίτια τριχόπτωσης είναι εκτός από το στρες, η εποχικότητα , η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, η σιδηροπενία, η λοχεία και η διακοπή αντισυλληπτικών, η λήψη κάποιων φαρμάκων (ρετινοειδή, βαρβιτουρικά, χημειοθεραπευτικά κ.α), εξαντλητικές δίαιτες απίσχνανσης και βεβαίως τέλος ο πιο συνηθισμένος παράγοντας , η κληρονομικότητα.

Πέρα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση, ο δερματολόγος πραγματοποιεί και τριχοσκόπηση με το δερματοσκόπιο προς διάγνωση και αποκλεισμό διαφόρων παθήσεων των τριχών. Υπάρχουν παθήσεις του τριχωτού της κεφαλής που οδηγούν σε μόνιμη αλωπεκία (θυλακικός λειχήνας, δισκοειδής λύκος κ.α) που πρέπει να διαγνωστούν έγκαιρα για να μη χαθούν οριστικά τα μαλλιά της πάσχουσας περιοχής. Επίσης λοιμώξεις, κυρίως μυκητιασικές μπορεί να οδηγήσουν σε αραίωση στην πάσχουσα περιοχή, ενώ η γυροειδής αλωπεκία (κατά τόπους απώλεια των τριχών) είναι πολύ συνηθισμένη πάθηση και μπορεί να εμφανιστεί και σε παιδιά. Η τριχοτιλλομανία είναι άλλη πάθηση, συνηθέστερη σε παιδιά κι έχει χαρακτηριστική κλινική εικόνα ακόμα και εάν ο πάσχων δεν ομολογεί τη συνήθεια τραβήγματος των μαλλιών.

Η πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων έχει χωρίς άλλα συμπτώματα αυξημένη πτωση των μαλλιών και ο δερματολόγος καλείται να βρει την αιτία και να προσφέρει θεραπεια.

Εξετάσεις

Οι αιματολογικές εξετάσεις που προτείνονται είναι γενική αίματος, σίδηρος, φεριττίνη, ορμονολογικός έλεγχος θυρεοειδούς, ψευδάργυρος και επιμέρους εξετάσεις όπου χρειάζεται. Σε πολλές περιπτώσεις η κληρονομικότητα ακόμα και εάν οι γονείς δεν έχουν αλωπεκία, είναι σημαντική αιτία απώλειας μαλλιών.

Σε αυτή την κατευθυνση υπάρχει και γενετικό τεστ (Tricho test) όπου αναλύονται συγκεκριμένα γονίδια που ευθύνονται για την τριχόπτωση. Γινεται από το δερματολόγο με λήψη σιέλου με μπατονέτα απο το στόμα του ασθενούς και τα αποτελέσματα δείχνουν συγκεκριμένη αιτιοπαθολογία κι έτσι οδηγείται ο ασθενής στη λήψη στοχευμένης και εξατομικευμένης θεραπείας για το πρόβλημά του.

Θεραπεια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η διάχυτη αλωπεκία (τριχόπτωση) που δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια, αποκαθίσταται με τη βοήθεια ειδικών τοπικών σκευασμάτων που αναγεννούν την τρίχα και παρατείνουν τη διάρκεια ζωής της ενώ μειώνουν τη μικροφλεγμονή γύρω από τον τριχικό θύλακο. Επίσης χορηγούνται συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν κυστείνη, ψευδάργυρο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β για περιορισμένο και συγκεκριμένο χρόνο. Όταν έχει γίνει το σχετικό τεστ, η θεραπεία είναι πιο ακριβής και με καλύτερα αποτελέσματα. Υπάρχουν και επικουρικα προϊόντα (σαμπουάν , αμπούλες, λοσιόν ) που ολοκληρώνουν τη θεραπεία.Οι βαφές, το χτενισμα στο κομμωτήριο και τα προϊόντα styling δεν επηρεάζουν την τριχόπτωση , αλλά την ποιότητα της τρίχας που μπορεί να φθείρεται από την υπερβολική χρήση τους. Ομοίως, η χρήση κράνους, το συχνό λούσιμο δεν προκαλούν αραίωση.

ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία

ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία σε γυναίκα

ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία

Η ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία είναι η κληρονομούμενη προδιάθεση για αραίωση των μαλλιών που επηρεάζει σε μεγαλύτερο ποσοστό τους άνδρες. Οφείλεται σε γενετικά αίτια που κάνουν τους υποδοχείς ανδρογόνων στους τριχικούς θύλακες ευαίσθητους στα φυσιολογικά ανδρογόνα. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα μαλλιά γίνονται πιο αδύναμα σταδιακά (χνοώδη), στη συνέχεια αραιώνουν και τελικά πέφτουν. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αραίωσης, έτσι άλλοι χάνουν μαλλιά με υποχώρηση της μετωποκροταφικής γραμμής, άλλοι από το κέντρο του κεφαλιού , άλλοι από τις κροταφικές χώρες. Πάντα όμως διατηρείται η τριχοφυΐα στην ινιακή χώρα (πίσω μέρος κεφαλιού) και από εκεί λαμβάνονται μοσχευματα στις περιπτώσεις που πραγματοποιείται μεταμόσχευση μαλλιών.

Η θεραπεία γίνεται με τοπικά σκευάσματα που περιέχουν μινοξιδίλη, ένα φάρμακο που αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως αντιυπερτασικό και είχε ως παρενέργεια την υπερτρίχωση. Στη συνέχεια παρασκευάστηκε για τοπική χρήση κι έχει πολύ καλά αποτελέσματα στην ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία με συνεχή χρήση. Δρα αυξάνοντας την αγγείωση και κατά συνέπεια τη θρεψη του τριχικού θυλάκου. Το δοσολογικό σχήμα περιλαμβάνει 6 ψεκασμούς 2 φορες την ημέρα για μεγάλο έως αόριστο χρονικό διάστημα. Υπάρχει με τη μορφή λοσιόν και αφρού ενώ ο δερματολόγος μπορεί να προσθέσει και άλλες ουσίες σε συνδυασμό.

Μία άλλη πρόταση για αντιμετώπιση της ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκίας είναι η από του στόματος χορήγηση φιναστερίδης (αναστολέας 5-α ρεδουκτάσης) που δρα μπλοκαροντας ένα ένζυμο που μετατρέπει την τεστοστερόνη σε τέτοια μορφή που να μπορεί να εισέλθει στο εσωτερικό των κυττάρων. Δεν επηρεάζει λοιπόν τα επίπεδα τεστοστερόνης στον οργανισμό. Το φάρμακο αυτό μπορεί να χορηγηθεί με ασφάλεια έως και 5 χρόνια και μπορεί να συνδυαστεί και με τη θεραπεία με μινοξιδίλη.

Για τις γυναίκες που πάσχουν από ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία, η μορφή αυτής είναι διαφορετική από τους άνδρες καθώς όση αραίωση και εάν υπάρχει, δεν υποχωρεί ποτέ η τριχοφυΐα στη μετωποκροταφική γραμμή. Γίνεται αντιληπτή μετά την εμμηνόπαυση όπου υποχωρούν τα οιστρογόνα και επικρατουν τα ανδρογόνα με αποτέλεσμα οι γυναίκες που έχουν κληρονομικότητα για ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία, να χάνουν και αυτές,όπως και οι άνδρες τα μαλλιά τους, με άλλο όμως μοτίβο, πιο διάχυτα. Το ίδιο ισχύει και για νεότερες γυναίκες, που έχουν κληρονομικότητα και ταυτόχρονα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων. Η μινοξιδίλη και στην ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία των γυναικών μπορεί να βοηθήσει σημαντικά , ενω σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να χορηγηθεί και τοπικό σκεύασμα περιέχον οιστραδιόλη.

γυροειδης αλωπεκία

Υπάρχουν και αλωπεκίες όπως η γυροειδής όπου χάνονται μαλλιά από συγκεκριμένα σημεία του τριχωτού αφήνοντας αποψιλωμένες περιοχές ωοειδούς ή στρογγυλού σχήματος. Σε ποσοστό άνω του 80% υπάρχει αυτόματη επανέκφυση ενώ η αγωγή περιλαμβάνει κορτιζονούχες λοσιόν ή και ενέσεις κορτιζόνης πάνω στις βλάβες προκειμένου να σταματήσει η επέκταση της αλωπεκίας. Οι πρώτες τρίχες που θα ξαναβγούν είναι λεπτες και ξανθές ή λευκές και στη συνέχεια επαναχρωματίζονται. Μπορεί να επηρεάζονται και άλλες έντριχες περιοχές όπως το γένειο, τα φρύδια ή οι βλεφαρίδες. Προτείνεται έλεγχος θυρεοειδικής λειτουργίας και οδοντιατρικός έλεγχος καθώς μία φλεγμονή στα δόντια μπορεί να προκαλέσει το νόσημα. Ο θυρεοειδής ελέγχεται για ενδεχόμενη συνύπαρξη αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας. Η γυρεοειδής είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη ενώ αιτιολογικά μπορεί να συσχετίζεται και με στρες. Σπανίως και σε σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται αγωγή με κορτιζόνη από το στόμα ή και ανοσοκατασταλτική αγωγή (π.χ κυκλοσπορίνη).

Θεραπεία με PRP (αυτόλογη) και μεσοθεραπεία με μινοξιδίλη

Σε κάθε μορφή ανδρογεννητικής, διάχυτης, η γυροειδούς αλωπεκίας όταν θέλουμε ένα πιο άμεσο αποτέλεσμα, πέραν της καθημερινής αγωγής, γίνεται ανά μήνα μεσοθεραπεία , ενέσεις δηλαδη στο τριχωτο της κεφαλής,είτε αυτόλογη με το ίδιο το αίμα του ασθενούς που περιέχει ουσίες που αναγεννούν την τρίχα, είτε με εγχύσεις μινοξιδίλης.Τα αποτελέσματα είναι εξατομικευμένα, όμως σε περιπτώσεις που δεν αρκεί η τοπική θεραπεία, αξίζει να την επιλέξουμε. Απαιτουνται 6 θεραπείες και η ανά 3μηνο επανάληψη μιας θεραπείας.

Τέλος κάποιες δερματολογικές παθήσεις καταλείπουν μόνιμη αλωπεκία , δηλαδή δεν ξαναβγαίνουν τρίχες στις πάσχουσες περιοχές (π.χ δισκοειδής λύκος, θυλακικός λειχήνας) κι έχει μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία για αναχαιτιστεί η εξέλιξη της πάθησης.